Met het risico gecanceld te worden, ga ik toch even het gladde ijs op….het is tenslotte winter. Wie onze vrienden en vriendinnen in Den Haag een beetje volgt, heeft natuurlijk gisteren het ‘slavernij excuus debat’ gezien en zich op zijn minst verwonderd. Wat mij nog het meest stoorde, waren alle vergelijkingen die men denkt te kunnen trekken met allerlei andere mensonterende toestanden uit het verleden. Sinterklaas én Zwarte Piet kwamen natuurlijk voorbij, maar ook de door de Ottomanen verhandelde blanke christenslaven én, niet te vergeten, de Tweede Wereldoorlog.
De toetsweek van mijn zoon is net weer voorbij en ik had dus weer even de kans om mijn eigen algemene kennis bij te spijkeren. De leerlingen zijn in de klas namelijk vooral bezig met het alvast maken van hun huiswerk, zodat het schoolwerk thuis gedaan moet worden. Het is dat ik het zo leuk vind om te doen, anders zou ik de school een dikke factuur sturen voor alle ‘extra’ lessen die ik hem geef.
Het kan geen toeval zijn dat het geschiedenisproefwerk over De Gouden Eeuw ging. In al mijn ijver pakte ik ook nog even het vorige hoofdstuk mee: De Nederlandse Opstand, onder mijn generatiegenoten beter bekend als de tachtigjarige oorlog. Ze kwamen allemaal voorbij, de boys. Van Egmond en Van Horne, Van Oranje, Van Oldenbarnevelt, De broertjes De Witt en Bicker, Alfa, Karel V en zijn zoon Filips II, uiteraard Coen – die van die tunnel - Hein, Tromp, De Ruijter, De Groot, Leeghwater. We kennen allemaal hun namen, maar….hoe zat het ook allemaal weer precies.
Om kort te gaan: het is gewoon de ontstaansgeschiedenis van het huidige, rijke en welvarende Nederland. In mijn vrije momenten bingewatch ik de VPRO serie over de Gouden Eeuw via uitzending gemist. Gewoon om het allemaal weer eens even de revue te laten passeren en me weer eens te realiseren dat onze huidige welvaart zijn oorsprong vindt in die tijd. Wat is geschiedenis toch ongelooflijk interessant! Het is eigenlijk heel jammer dat we naar school moeten in de jaren dat dit ons allemaal zo bijzonder weinig interesseert. En ja, geschiedenis is vaak ook héél pijnlijk. Even voor alle Nederlanders die dachten dat wij inderdaad een veel beter volkje waren dan al die andere volkjes; dat is dus niet zo!
Waar landen als Duitsland, België, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en zelfs Benin, Ghana en de Verenigde Staten al jaren geleden officiële excuses maakten voor het slavernijverleden, loopt Nederland weer eens hopeloos achter. Is het dan zó belangrijk? Voor zover mijn persoonlijke mening er toe doet; ik ben er niet zo mee bezig. Ik vind het prima dat het gebeurt, maar het geeft mij altijd een beetje een dubbel gevoel. Dat heeft alles te maken met mijn eigen blik op het leven. Ik ben iemand die vooral in het heden leeft en de ‘fouten’ uit het verleden gebruikt om het vanaf nu beter te doen.
Dit is ook direct mijn bezwaar tegen deze hele discussie. Het is een beetje hetzelfde gevoel dat ik vaak had als ik op 4 mei op de De Dam in Amsterdam stond en er dan weer een hoogwaardigheidsbekleder, met enige nadruk “Dit nooit meer!” uitriep. Dit, terwijl een mensenleven in grote delen van de wereld nog altijd helemaal niets waard is en we vrolijk handel blijven drijven met landen waar oorlog, onderdrukking, slavernij, martelingen, stenigingen, genocide en kinderarbeid al eeuwenlang orde van de dag is. We kopen er onze spulletjes en gaan er op vakantie, want ja…we willen toch wat van de wereld zien.
Nogmaals, als vrijdenker ben ik van mening dat je overal met elkaar het gesprek over kunt en soms moet aangaan, maar laten we niet de illusie hebben dat de wereld een stukje mooier is geworden nu we deze discussie met elkaar aan het afronden zijn en er een slavernijmuseum in Nederland gaat komen.